Özet Başlıklar
- Bursa paratoner periyodik kontrolü; yakalama ucu (paratoner), hava sonlandırıcılar, iniş iletkenleri, test klemensleri, yıldırımdan korunma topraklaması ve eşpotansiyel baraların görsel muayenesi ile paratoner topraklama direnci ve süreklilik testlerini kapsar.
- Yıldırımdan korunma tesisatı ölçümleri; her iniş iletkenine ait topraklama yayılma direnci, iniş iletkeni sürekliliği, ring topraklayıcı, faraday kafesi, doğal iletkenler ve paratoner deşarj sayacının kontrolünü Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği ve TS EN 62305 esas alınarak gerçekleştirir.
- Bursa paratoner periyodik kontrol hizmeti kapsamında; klasik Franklin çubuklu sistemler, aktif (ESE) paratonerler, kafes (faraday) sistemleri, çatı otoparkları, silolar, bacalar, anten kuleleri ve sanayi tesislerinin dış yıldırımdan korunma tesisatı bütünsel olarak değerlendirilir.
- Paratoner periyodik kontrol raporu; ölçülen paratoner topraklama dirençlerini, iniş iletkeni süreklilik sonuçlarını, tespit edilen mekanik ve korozyon kaynaklı sorunları, uygunsuzlukların risk seviyelerini ve alınması gereken düzeltici/iyileştirici tedbirleri içerir.
- Bursa’daki OSB ve sanayi bölgelerinde (Nilüfer OSB, DOSAB, Hasanağa, Kayapa, Kestel, Gürsu, İnegöl OSB vb.) paratoner periyodik kontrolü ve yıldırımdan korunma tesisatı ölçümlerinin yıllık periyotlarının planlanması, Ekipnet ve İSG-KATİP dokümantasyonuna uygun raporlama desteği verilir.
- Paratoner periyodik kontrolünü; topraklama tesisatı periyodik kontrolü, elektrik iç tesisatı periyodik kontrolü, OG/YG bakım–test ve termal kamera ölçümleri ile birlikte planlayarak, “Bursa elektrik, topraklama ve paratoner periyodik kontrolleri” için entegre ve maliyet etkin çözümler sunuyoruz.
Hizmet Detayları
Paratoner periyodik kontrolü; bir yapının veya tesisin yıldırımdan korunma tesisatının (paratoner, faraday kafesi, hava sonlandırıcılar, iniş iletkenleri ve topraklama sistemi) belirli aralıklarla görsel muayene ve elektriksel testlerden geçirilmesi işlemidir. Bursa’daki işletmeler ve yapılar bu süreci çoğu zaman “paratoner ölçümü”, “paratoner periyodik muayenesi”, “yıldırımdan korunma tesisatı kontrolü” veya “paratoner raporu” olarak adlandırır. Hepsinin ortak amacı; yıldırım düşmesi durumunda can ve mal kayıplarını en aza indirecek, güvenilir bir yıldırımdan korunma sistemine sahip olup olmadığınızı doğrulamaktır.
Paratoner periyodik kontrolü ile paratoner bakımı karıştırılmamalıdır. Paratoner periyodik kontrolü; yetkili mühendis veya akredite A tipi muayene kuruluşu tarafından yapılan bağımsız muayene, ölçüm ve test faaliyetidir ve resmi bir periyodik kontrol raporu ile belgelendirilir. Bakım ise; boyama, korozyon temizliği, kroşe aralıklarının düzeltilmesi, yalıtkan ayakların yenilenmesi, iletken güzergâhlarının toparlanması gibi uygulamalardan oluşur ve tek başına periyodik kontrol raporunun yerine geçmez.
Paratoner ve yıldırımdan korunma tesisatının periyodik kontrolünün yasal dayanağı; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak yayımlanan “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”dir. Elektrik grubu iş ekipmanları içinde yıldırımdan korunma tesisatı da açıkça sayılır. Buna ek olarak Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve TS EN 62305 serisi standartlar; yıldırımdan korunma tesisatının projelendirilmesi, topraklama düzeni, periyodik kontrol kriterleri ve rapor formatına temel teşkil eder.
Yıldırımdan korunma tesisatı; çatıda yer alan yakalama uçları (paratonerler, hava sonlandırıcılar), bunları bina çevresine indiren iniş iletkenleri, test klemensleri, ring veya lokal topraklayıcılar, yıldırımdan korunma topraklama baraları ve eşpotansiyel bağlantıları kapsar. Ayrıca iç yıldırımdan korunma önlemleri kapsamında; panolarda yer alan parafudr (SPD) cihazları, metal tesisatların (doğalgaz, su, havalandırma kanalları vb.) eşpotansiyel kuşaklaması ve bina içi topraklama sistemi ile ilişkisi de değerlendirilmelidir.
Bursa’daki OSB’ler, büyük sanayi tesisleri, lojistik depolar, AVM’ler, oteller, hastaneler, okullar, yüksek yapılar ve konut siteleri yıldırımdan korunma tesisatına sahip olmak zorundadır. Bu yapılarda yıldırım akımının güvenli bir yol üzerinden toprağa iletilememesi durumunda; çatıda yangın, cephe kaplamalarında hasar, elektronik sistemlerde ciddi arızalar ve hatta can kaybına varabilecek sonuçlar ortaya çıkabilir. Düzenli paratoner periyodik kontrolleri, bu riskleri öngörerek önceden önlem almanızı sağlar.
Sahada paratoner periyodik kontrolü genellikle üç aşamada yürütülür: ön hazırlık ve doküman incelemesi, görsel muayene ve elektriksel ölçümler. Ön hazırlık aşamasında; paratoner veya yıldırımdan korunma projesi, risk analizi, daha önce düzenlenmiş paratoner raporları ve topraklama ölçüm raporları incelenir. Tesisin kullanım amacı (sanayi, konut, hastane, patlayıcı ortam vb.), bina yüksekliği, çatıya erişim imkanları ve yapının çevresel koşulları değerlendirilir; kontrol planı oluşturulur.
Görsel muayene aşamasında; yakalama uçlarının yerleşimi, iniş iletkenlerinin güzergâhı, kroşe aralıkları, korozyon durumu, mekanik hasarlar, kesitlerin yeterliliği, test klemenslerinin ulaşılabilirliği, ring topraklayıcının sürekliliği, bina dışındaki doğal iletkenlerin kullanımı, uyarı levhaları ve etiketlemeler tek tek kontrol edilir. Kopmuş veya gevşemiş bağlantılar, korozyondan zayıflamış iletkenler, standart dışı kesitler veya yanlış güzergâhlar ağır kusur olarak değerlendirilebilir.
Elektriksel ölçüm ve test aşamasında; paratoner topraklama direnci ölçümü, iniş iletkeni süreklilik testleri, ring topraklayıcı direnci, birleşik topraklama sistemlerinin analizi ve gerektiğinde adım–dokunma gerilimi değerlendirmeleri yapılır. Topraklama direnci ölçümlerinde genellikle toprak megeri ile 3 noktalı yöntem ve 62% kuralı kullanılır; uygun durumlarda klempmetre ile devreyi kesmeden paratoner topraklama ölçümü de yapılabilir. Böylece yıldırım akımının toprağa güvenli şekilde akıp akamayacağı sayısal olarak ortaya konur.
Paratoner periyodik kontrolünde ayrıca; paratoner deşarj sayaçlarının (counter) çalışıp çalışmadığı, kaydedilen deşarj sayıları, parafudrların durumu, pano ve ana topraklama barası ile yıldırımdan korunma topraklaması arasındaki eşpotansiyel bağlantılar da kontrol edilir. Topraklama sisteminiz daha önce SELVAZ yöntemiyle test edilmişse, yeni ölçüm sonuçları bu kayıtlarla karşılaştırılarak topraklama performansındaki olası değişimler analiz edilebilir.
Paratoner periyodik kontrol süresi uygulamada en çok sorulan konulardandır. Mevzuatta aksi belirtilmemişse, yıldırımdan korunma tesisatının azami kontrol periyodu genellikle 1 yıl olarak kabul edilir. Bu nedenle “paratoner ölçümleri kaç yılda bir yapılır?” sorusunun pratik cevabı, çoğu Bursa işletmesi için yılda en az bir kezdir. Kimyasal etkiye açık, deniz kıyısı, yüksek korozyonlu, patlayıcı ortam içeren veya çok yüksek yapıların bulunduğu tesislerde bu periyot risk analizi ve üretici tavsiyeleri dikkate alınarak sıklaştırılmalıdır.
Paratoner periyodik kontrolünü kim yapar? Yıldırımdan korunma tesisatı periyodik kontrolü; İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde belirtilen niteliklere sahip elektrik/elektrik–elektronik mühendisleri veya TÜRKAK akreditasyonuna sahip A tipi muayene kuruluşları tarafından yapılmalıdır. Ölçümlerin kalibrasyonu güncel cihazlarla yapılması, kullanılan yöntemlerin raporda açıkça belirtilmesi, kontrolü yapan mühendislerin imza/mühür bilgilerinin yer alması resmi denetimler için zorunludur.
Pow-Sys olarak Bursa paratoner periyodik kontrol hizmetimizi; Nilüfer OSB, Demirtaş OSB (DOSAB), Hasanağa, Kayapa, Kestel, Gürsu, İnegöl ve çevre OSB’ler başta olmak üzere tüm Bursa genelinde sunuyoruz. “Bursa paratoner ölçümü”, “Bursa yıldırımdan korunma tesisatı raporu” veya “Bursa paratoner periyodik kontrolü” arayışındaki işletmeler için mevcut sistemi yerinde inceliyor, eksik veya zayıf noktaları açıkça ortaya koyan bir paratoner periyodik kontrol raporu hazırlıyoruz.
Paratoner periyodik muayenesi sürecinde; yakalama uçlarından başlayarak iniş iletkenleri, test klemensleri, ring topraklayıcı, ana topraklama barası ve eşpotansiyel baralar uçtan uca izlenir. Her iniş hattına ait topraklama direnci ve süreklilik sonuçları kayıt altına alınır; limitleri aşan veya güvenlik açısından kritik görülen noktalar için ilave elektrot tesisi, iletken kesit artışı, bağlantı noktalarının yenilenmesi veya toprak özgül direncinin yüksek olduğu bölgeler için özel çözümler gibi teknik iyileştirmeler önerilir.
Ekipnet; iş ekipmanlarının periyodik kontrol bilgilerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından takip edildiği çevrimiçi sistemdir. Yıldırımdan korunma tesisatınızın Ekipnet’e girilip girilmeyeceği, güncel mevzuat ve ekipman sınıflandırmaları dikkate alınarak değerlendirilmelidir. İSG-KATİP üzerinden görevlendirilmiş iş güvenliği uzmanınız; hazırladığı risk değerlendirmesi, yıllık plan, acil durum planı ve patlamadan korunma dokümanında paratoner periyodik kontrol raporlarınızı dayanak doküman olarak kullanır. Biz de raporlarımızı; Ekipnet ve İSG-KATİP süreçlerinize girdi sağlayacak şekilde yapılandırıyoruz.
Bursa paratoner periyodik kontrol fiyatları; paratoner sayısı ve tipi (klasik, aktif, kafes sistemi vb.), iniş iletkeni sayısı ve uzunlukları, topraklama noktası ve ölçüm sayısı, çatıya erişim koşulları (yükseklik, çatı eğimi, güvenli erişim imkânı), ilave testler (örneğin toprak özgül direnci ölçümü, SELVAZ testi, termal kamera çekimi vb.) ve tesisin konumuna göre belirlenir. Ön keşif veya proje incelemesi sonrasında net bir fiyatlandırma ve talebinize göre farklı kapsamlar için alternatif teklif paketleri sunuyoruz.
Paratoner periyodik kontrolünü, ihtiyaç hâlinde topraklama tesisatı periyodik kontrolü, elektrik iç tesisatı periyodik kontrolü ve OG/YG bakım–test çalışmalarımızla entegre şekilde planlıyoruz. Böylece hem iç tesisatınız hem genel topraklama sisteminiz hem de yıldırımdan korunma tesisatınız aynı dönemde kontrol edilerek, aralarındaki ilişki tek bir rapor seti içinde okunabilir hâle geliyor. Ayrıntılı bilgi için Bursa topraklama tesisatı periyodik kontrolü, Bursa elektrik iç tesisatı periyodik kontrolü ve Bursa YG/OG bakım ve test sayfalarımızı da inceleyebilirsiniz.
Bursa paratoner periyodik kontrol hizmetimizi mümkün olduğunca tek seferlik değil, yıllık sözleşmeli yapıda kurguluyoruz. Böylece her iniş iletkeni ve topraklama noktası için ölçüm geçmişi oluşturuluyor, trendler izlenebiliyor ve bir sonraki periyodik kontrol dönemine kadar tamamlanması gereken iyileştirme adımlarını daha sistematik şekilde yönetebiliyorsunuz. Bu model; paratoner ve yıldırımdan korunma sisteminizin güvenliğini, iş sağlığı ve güvenliği yönetiminizin sürdürülebilir bir parçası hâline getirir.
Sıkça Sorulan Sorular
Paratoner periyodik kontrolü nedir? Hangi ekipmanları kapsar?
Paratoner periyodik kontrolü; bir yapının yıldırımdan korunma tesisatının (paratoner veya yakalama uçları, hava sonlandırıcılar, iniş iletkenleri, test klemensleri, ring veya lokal topraklayıcılar, yıldırımdan korunma topraklama baraları, eşpotansiyel bağlantılar ve ilgili parafudr cihazları) belirli aralıklarla görsel muayene ve elektriksel testlerden geçirilmesidir. Kontrol sırasında hem mekanik bütünlük hem de topraklama direnci ve sürekliliği değerlendirilir; sonuçlar resmi bir paratoner periyodik kontrol raporu hâlinde dokümante edilir.
Paratoner periyodik kontrol süresi nedir? Paratoner ölçümleri kaç yılda bir yapılmalıdır?
Yıldırımdan korunma tesisatı için uygulamada azami periyodik kontrol süresi genellikle 1 yıl olarak kabul edilir. Bu nedenle paratoner periyodik kontrolünün ve paratoner topraklama ölçümlerinin işyerlerinde yılda en az bir kez yapılması, iş sağlığı ve güvenliği yönetimi açısından temel bir gereklilik olarak görülür. Korozyon riski yüksek, deniz kıyısı, kimyasal etkiye maruz veya patlayıcı ortam içeren tesislerde ise üretici tavsiyeleri ve risk analizine göre daha sık kontrol periyotları belirlemek gerekebilir.
Paratoner ölçümü nasıl yapılır? Paratoner topraklama direnci nasıl test edilir?
Paratoner ölçümü; paratoner veya yıldırımdan korunma topraklama sisteminin yayılma direncinin ve iniş iletkenlerinin sürekliliğinin test edilmesidir. Genellikle toprak megeri ile 3 noktalı yöntem ve 62% kuralı kullanılarak her iniş iletkenine ait topraklama direnci ayrı ayrı ölçülür; ring topraklayıcı varsa toplam yayılma direnci de değerlendirilir. Uygun durumlarda klempmetre ile devreyi kesmeden paratoner topraklama ölçümü yapılabilir. Ölçüm sonuçları; Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, TS EN 62305 ve ilgili proje şartnameleri dikkate alınarak yorumlanır.
Paratoner topraklama direnci kaç ohm olmalıdır?
Paratoner topraklama direnci için tüm tesisler için geçerli tek bir sabit değer yoktur; yapı tipine, yıldırımdan korunma sınıfına, topraklama düzenine ve projede öngörülen hata akımı yoluna göre izin verilen maksimum değer değişebilir. Uygulamada birçok projede 5 Ω ve altında değerler hedeflenmekle birlikte, bazı durumlarda daha düşük veya daha yüksek sınırlar da teknik şartnamelerde tanımlanabilir. Önemli olan, yıldırım akımının güvenli şekilde topraklanmasını ve tesis içinde tehlikeli adım–dokunma gerilimlerinin oluşmamasını sağlayacak bir topraklama tasarımına ve ölçüm sonuçlarına sahip olmaktır.
Paratoner periyodik kontrolünü kim yapar? Kimler yetkilidir?
Paratoner periyodik kontrolü ve yıldırımdan korunma tesisatı ölçümleri; İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde belirtilen niteliklere sahip elektrik/elektrik–elektronik mühendisleri veya TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 kapsamında akredite edilmiş A tipi muayene kuruluşları tarafından yapılmalıdır. Kontrolü yapan kişi veya kuruluşların; Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, TS EN 62305 ve ilgili standartlar konusunda bilgi sahibi olması, kalibrasyonu güncel test cihazları kullanması ve sonuçları imzalı, resmi denetimlerde kabul görecek bir paratoner periyodik kontrol raporu hâline getirmesi gerekir.
Paratoner periyodik kontrolü ile topraklama periyodik kontrolü aynı şey midir?
Hayır. Paratoner periyodik kontrolü; yıldırımdan korunma tesisatının (paratoner, faraday kafesi, iniş iletkenleri, paratoner topraklaması vb.) muayene ve testlerini kapsar. Topraklama tesisatı periyodik kontrolü ise; pano ve makine gövde topraklamaları, ana topraklama barası, temel ve ring topraklayıcılar, iç tesisat topraklama baraları ve eşpotansiyel baraların kontrolünü içerir. İki kontrol birbiriyle bağlantılıdır ve ideal olarak aynı dönemde yapılmalıdır; ancak raporlamada genellikle “topraklama tesisatı periyodik kontrolü” ve “yıldırımdan korunma tesisatı periyodik kontrolü” ayrı başlıklar hâlinde düzenlenir.
Aktif (ESE) paratonerler için periyodik kontrol farklı mıdır?
Aktif (ESE) paratonerlerde de temel prensip; yakalama ucu, iniş iletkenleri, test klemensleri ve topraklama sisteminin TS EN 62305 ve ilgili mevzuat çerçevesinde görsel muayene ve elektriksel testlerinin yapılmasıdır. Ancak ESE başlığın üreticisine ve modeline bağlı olarak ilave kontrol adımları, fonksiyon testleri veya periyodik bakım gereklilikleri bulunabilir. Bu nedenle aktif paratoner periyodik kontrolünde; üretici teknik dokümanları ve varsa özel test prosedürleri mutlaka dikkate alınmalı, ölçüm ve raporlama süreci buna göre yapılandırılmalıdır.
Paratoner periyodik kontrol raporu, elektrik iç tesisat uygunluk raporu yerine geçer mi?
Hayır geçmez. Paratoner periyodik kontrol raporu; sadece yıldırımdan korunma tesisatının durumunu ve uygunluğunu gösterir. Elektrik iç tesisatı için ayrı bir “elektrik iç tesisat uygunluk raporu” ve elektrik tesisatı periyodik kontrol raporu düzenlenmelidir. İş müfettişi, sigorta eksperi veya resmi kurum denetimlerinde çoğu zaman hem elektrik iç tesisatı periyodik kontrol raporu hem topraklama tesisatı periyodik kontrol raporu hem de paratoner/yıldırımdan korunma tesisatı periyodik kontrol raporu talep edilmektedir.
Paratoner periyodik kontrol raporları Ekipnet ve İSG-KATİP sistemleriyle nasıl ilişkilidir?
Paratoner ve yıldırımdan korunma tesisatı, elektrik grubu iş ekipmanları içinde değerlendirilen bir kalemdir ve periyodik kontrollerine ait raporlar Ekipnet üzerinde ilgili kategori altında takip edilebilir. İSG-KATİP üzerinden görevlendirilmiş iş güvenliği uzmanı, hazırladığı risk değerlendirmesi, yıllık çalışma planı, acil durum planı ve patlamadan korunma dokümanında paratoner periyodik kontrol raporlarınızı dayanak doküman olarak kullanır. Güncel zorunluluklar için iş güvenliği uzmanınız ve A tipi muayene kuruluşunuzla birlikte hareket etmek en sağlıklı yaklaşımdır.
Bursa’da paratoner periyodik kontrol fiyatları nasıl belirleniyor?
Bursa paratoner periyodik kontrol fiyatı; paratoner veya yakalama ucu sayısı, iniş iletkeni sayısı ve uzunlukları, topraklama noktası ve ölçüm sayısı, bina yüksekliği ve çatıya erişim koşulları, tesisin yerleşimi (OSB içi, şehir içi, uzak bölge vb.) ve talep edilen ilave testler (örneğin toprak özgül direnci ölçümü, SELVAZ testi, termal kamera çekimi vb.) gibi kriterlere göre belirlenir. Ön keşif veya proje incelemesi sonrasında, sadece paratoner ölçümünü içeren dar kapsamlı paketlerden, topraklama ve elektrik iç tesisatı periyodik kontrollerini de kapsayan entegre paketlere kadar farklı teklif senaryoları sunuyoruz.